Weg met Pasen!

Omdat ik naast een basisschool woon, maar graag uitslaap, ben ik, benieuwd naar mijn mogelijkheden hiertoe rond de Paasdagen, zo halverwege de Goede Week eens nagegaan wanneer precies dit jaar in mijn regio de Paasvakantie zou vallen. Vagelijk meende ik mij namelijk te herinneren dat in dit dynamische tijdsgewricht ook op dit punt niet alles meer bij het oude was gebleven.

Op de website van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen (OCW), die een overzicht biedt van de schoolvakanties in Nederland, wordt echter geen paasvakantie vermeld. Als verklaring hiervoor valt elders te lezen: ‘Het gebruik om de leerlingen de week na Pasen vrijaf te geven, is in Nederland de laatste jaren afgenomen ten gunste van de zogenaamde meivakantie. De paasvakantie blijft dan beperkt tot Goede Vrijdag en de Paasdagen.’ Niks uitslapen dus, maar kindergebrul. Want in dezelfde mate dat het aantal schoolvakantiedagen met Pasen is afgenomen, is het aantal door schoolkinderen geproduceerde decibellen in het assertieve Nederland de afgelopen jaren toegenomen, zoals Thomas Rosenboom al eens in pamfletvorm heeft uiteengezet. Ter vergelijking: in België zijn de scholen rond Pasen zelfs twee weken gesloten (en het aantal geproduceerde decibellen per kind is daar ook aanzienlijk geringer, maar dit terzijde).

Een motivering voor deze vakantieverschuiving heb ik nergens kunnen vinden en als ik het goed begrijp, geldt deze regeling voor alle scholen, dus ook voor de confessionele. Dat die laatste hiermee akkoord zijn gegaan, is helemaal onbegrijpelijk, maar verzet van openbare scholen zou evenmin misplaatst zijn geweest.

Pasen speelt als belangrijkste dag van het kerkelijke jaar een grote rol in de westerse traditie, die natuurlijk - al wordt dit feit uit antichristelijke motieven tegenwoordig in strijd met de historische waarheid nogal eens geloochend - überhaupt ondenkbaar is zonder het christendom. Niet alleen bepaalde Pasen met de andere christelijke feestdagen binnen én buiten de kerk het ritme van het jaar, ook heeft de paastijd door de eeuwen heen telkens opnieuw kunstenaars geïnspireerd tot creaties van niet het geringste belang; denk aan al die schitterende Stabat Maters, Passies, Avondmalen, Kruisingen, Grafleggingen, Pietà’s, etc. 

Door aan de paastijd geen schoolvakantie meer te koppelen en deze voor scholieren dus nauwelijks gemarkeerd te laten voorbijgaan, wordt de positie van deze ook cultureel belangrijke feestdag, waarvan velen nu al de betekenis niet meer kennen - zelfs veel letterenstudenten niet, als die er bij hun studie mee geconfronteerd worden, zoals Kees Fens jaren geleden reeds tot zijn verbijstering bij zijn colleges constateerde -, nog verder ondergraven en dreigt de breuk met de eigen culturele traditie definitief te worden.

Herstel van de paasvakantie zou dus een krachtig didactisch middel zijn om het belang van Pasen als cultureel baken te benadrukken en er zo een bijdrage aan te leveren, dat leerlingen van nu - die zich dan waarschijnlijk toch wel eens zullen afvragen waarom zij juist in deze tijd zoveel vrije dagen krijgen - straks niet even verloren door onze belangrijke musea dwalen als de gemiddelde Japanner, en dat in de toekomst beschamende situaties als die waarvan Fens sprak, worden voorkomen. Een middel dat bovendien niet alleen het Ministerie geen cent kost, maar ook de onderwijsgevenden geen enkele inspanning: men hoeft er zelfs niets voor uit te leggen. In één door zou zo ook de verdenking van een heimelijke ministeriële poging tot bevordering van nog verdere ontkerstening van het openbare leven worden weggenomen.

De geruisloze afschaffing van de paasvakantie is immers niet alleen een daad van barbarij en een zoveelste bewijs van dwaas onderwijsbeleid, maar wekt ook de indruk dat de slogan ‘Weg met Pasen’, die we kennen uit de folders van reisbureaus die trachten ons te verleiden met Pasen stedentripjes naar Praag, Parijs of Londen te maken, ook gebezigd wordt op het Ministerie. Met een zekere betekenisverschuiving dan en niet met een commercieel, maar met een ideologisch oogmerk. Een Ministerie overigens waarvan de leiding ongetwijfeld wel ieder jaar met uitgestreken gezicht in Naarden bij de Matthäus Passion beschaafd gaat zitten doen.

 Oorspronkelijk gepubliceerd in Katholiek Nieuwsblad rond Pasen 2011 (?)