Het idee dat de PVV-mix van nationalistische, rechtse, en
sociaal progressieve, linkse, elementen nieuw is, is onjuist.
De PVV van Geert Wilders, die in de peilingen al tijden de
grootste politieke partij is van Nederland, wordt algemeen beschouwd als een extreemrechtse,
populistische beweging. Niettemin heeft Wilders op sociaal-economisch terrein
een aantal punten aan zijn verkiezingsprogramma toegevoegd die vooral bedoeld
lijken om ook traditioneel links stemmende kiezers te verleiden, en die VVD-premier
Rutte tot de uitspraak brachten - uiteraard bestemd om de rechtse kiezer met
bangmakerij naar zijn eigen partij te lokken - dat de PVV nog linkser is dan de SP
van Emile Roemer.
De programmapunten waarom het hier gaat zijn: eigen risico
in de zorg afschaffen; huren omlaag; AOW-leeftijd terug naar 65, aanvullende
pensioenen indexeren; terugdraaien bezuinigingen op thuiszorg en ouderenzorg,
meer handen aan het bed.
Wilders is dus in deze neoliberale tijden deels voor het
behoud van de verzorgingsstaat. Echter niet waar het gaat om uitkeringsgerechtigden:
die pakt hij graag hard aan.
Afgezien van bovengenoemde punten is het een en al
nationalisme en law and order wat de klok slaat bij Wilders (weg met de
moslims, de asielzoekers, de EU en de ontwikkelingslanden; eigen volk eerst;
meer geld voor defensie en politie).
Vaak doet men het voorkomen alsof deze mix van nationalistische
rechtse en sociaal economisch linkse elementen binnen één partijprogramma iets
nieuws is. Degenen die dat doen, ontbreekt het echter aan historisch besef. In
de jaren dertig van de vorige eeuw - de parallellen tussen toen en nu blijven
zich opdringen - ontwikkelde zich in Duitsland een electoraal uiterst
succesvolle beweging die precies dezelfde mengeling van nationalistische en
sociaal vooruitstrevende elementen kende: het nationaal-socialisme, de naam
zegt het al.
De Nationalsozialistische Deutsche
Arbeiterpartei (NSDAP) koppelde haar extreem nationalistische,
extreem rechtse en racistische denkbeelden aan het streven naar een
(nationaal-socialistische) verzorgingsstaat, waarin een sterke terugdringing
van de werkloosheid gepaard ging met maatschappelijke hulpverlening, medische
zorg, en armen- en werklozenzorg, tenminste voor het ‘gezonde volk’ (d.w.z.
niet voor geestelijk gehandicapten, Joden, alcoholisten, ‘asocialen’, etc., met
wie men andere plannen had). De nationaal-socialisten wisten hun
verzorgingsstaat gedurende de hele oorlog te handhaven. Pas in 1945 sloeg de
ontbering als gevolg van de oorlogvoering alsnog hard toe.[i]
Zowel Wilders als zijn voorganger zagen aanvankelijk
helemaal niets in sociale maatregelen. Wilders vond zelfs dat de VVD, waar hij
uit voortkomt, een ruk naar rechts moest maken. Ook Hitler had zich altijd
verzet tegen - immers per definitie niet nationaal, maar juist internationaal
georiënteerde - socialistische ideeën, maar moest erkennen dat het socialisme
in zijn tijd een populaire stroming was, en dat opneming van elementen daaruit in
zijn eigen programma het aantal stemmers op hem zou vergroten.
Of onze tijd vergeleken kan worden met de jaren dertig van
de vorige eeuw blijft, ondanks een aantal frappante overeenkomsten, een punt
van discussie. De conclusie evenwel dat het programma van Wilders, en hetzelfde
geldt voor dat van het Front National in Frankrijk, een vorm van
nationaal-socialisme is, lijkt mij nauwelijks betwistbaar.
Update
Enkele dagen na het schrijven van bovenstaand stukje lees ik in NRC -Handelsblad (18-2-17) de volgende opmerkelijke uitspraak in een interview met Jan Roos, lijsttrekker van VNL:
„Het vermoeiende is dat veel journalisten vastzitten in hun eigen denkpatroon. Omdat ze vaak links zijn en Wilders een verschrikkelijke vent vinden, zeggen ze: ‘Hij is extreemrechts’. Dat is vrij dom. Wij zijn rechts-liberaal en Wilders is... hoe kan ik dat netjes zeggen zonder het woord nationaal-socialisme te gebruiken? Hij is nationalistisch en socialistisch in één.”
Enkele dagen na het schrijven van bovenstaand stukje lees ik in NRC -Handelsblad (18-2-17) de volgende opmerkelijke uitspraak in een interview met Jan Roos, lijsttrekker van VNL:
„Het vermoeiende is dat veel journalisten vastzitten in hun eigen denkpatroon. Omdat ze vaak links zijn en Wilders een verschrikkelijke vent vinden, zeggen ze: ‘Hij is extreemrechts’. Dat is vrij dom. Wij zijn rechts-liberaal en Wilders is... hoe kan ik dat netjes zeggen zonder het woord nationaal-socialisme te gebruiken? Hij is nationalistisch en socialistisch in één.”
[i] Zie bijvoorbeeld Antoine Verbij, ‘De
nationaal-socialistische verzorgingsstaat’, in Historisch Nieuwsblad 4/2007; https://www.historischnieuwsblad.nl/nl/artikel/6915/de-nationaal-socialistische-verzorgingsstaat.html en - hoewel dit
blog er altijd op uit is alles wat links is te bashen - Jan Galentaan, ‘Het half vergeten socialisme van Hitler’, in: De Dagelijkse Standaard 27-11-2014;
http://www.dagelijksestandaard.nl/2014/11/het-half-vergeten-socialisme-van-hitler
Geen opmerkingen:
Een reactie posten